بدنه موتورسیکلتها در هر کلاس و شکلی که باشند برخی اجزا و بخش‌های ثابت دارند. مانند ستون‌ها، سپر، کاپوت و درها. این اجزا ممکن است در طراحی‌های مختلف بزرگ، کوچک، بلند یا کوتاه شوند اما در هر حال هستند. این اجزای ثابت در بدنه، عموما وظایف مهمی دارند و بودنشان دلایل مشخصی دارد که قابل حذف نیستند. یکی از اجزای ثابت بدنه موتورسیکلتها گلگیر است. اصولا نمی‌توان موتورسیکلتیی را حتی در ابعاد بزرگ و باری بدون گلگیر تصور کرد. اما نقش گلگیر موتورسیکلت چیست؟ آیا آن را باید بخشی از بدنه دانست یا جزئی جدا و مستقل؟ امروز در باشگاه موتورسواران قصد داریم در این خصوص بیشتر صحبت کرده و اطلاعاتی را در اختیار شما قرار دهیم.
عناوین این مطلب
- گلگیر موتورسیکلت چیست و چه وظایفی دارد؟
- گلگیر موتورسیکلت کجا نصب میشود؟
- جنس گلگیر موتورسیکلت چیست؟
- شلگیر چیست و چه وظایفی دارد؟
- محل نصب شلگیر کجاست؟
- جنس شلگیر از چیست؟
گلگیر موتورسیکلت چیست و چه وظایفی دارد؟
گلگیر بخشی از بدنه موتورسیکلت است که دور چرخ‌ها قرار دارد. گلگیر را در انواع موتور سیکلت و حتی کامیون نیز می‌بینیم. ضرورت وجود گلگیر، ممانعت از پاشیدن آب، گل، شن، گرد و خاک و اجسام روی جاده به هوا است. گلگیر را درست بالای چرخ‌های هر عقب و گاها جلو شاهد هستیم.
این بخش که معمولا از جنس فلز است، کمی برآمده‌تر از سطح بدنه (به صورت یک فلز یا پلاستیک منحنی بالای چرخ جلو یا عقب) دیده میشود و معمولا در چرخ عقب با بدنه موتورسیکلت به‌صورت یکپارچه و ادغام‌شده طراحی میشود. البته گاهی گلگیر را روی بدنه (بیشتر چرخ جلو و یا در عقب) سوار می‌کنند. در این صورت می‌توان آن را تعویض کرد. گلگیر بالای چرخ‌ها را کامل پوشانده و در بالای چرخ عقب و جلو قرار دارد. درواقع به بخشی از بدنه محسوب می شود و به آن گلگیر گفته میشود. همین محل قرارگیری باعث میشود که گلگیر به‌شدت در معرض ضربات جانبی باشد. به همین دلیل هنگام خرید موتورسیکلتی کارکرده رنگ‌شدگی یا سلامت گلگیرها بسیار مورد توجه است.
گلگیرها معمولا در ظاهر موتورسیکلت نیز مؤثر هستند. معمولا برای هرچه عضلانی‌تر شدن بدنه موتورسیکلت، آن‌ها را حجیم‌تر و برامده‌تر طراحی می‌کنند. البته سبک طراحی گلگیر تا حدودی به کلاس موتورسیکلت نیز بستگی دارد. برای مثال فرم گلگیر موتورسیکلت اسپرت ها با تریل ها یا ویوها متفاوت است. وظیفه دیگری که می‌توان برای گلگیر موتورسیکلت درنظر گرفت، پیشگیری از ورود گرد و خاک، گل و لای، آب و هرگونه جسم خارجی به درون انجین و اجزای فنی پشت انجین و جلوگیری از آلودگی پاها یا گاها برخورد ضرات با صورت راننده موتورسیکلت است. به این ترتیب گلگیر بخش فنی موتورسیکلت را از نفوذ این ذرات و اجسام نیز محافظت می‌کند. البته گلگیر همزمان از لاستیک‌ها و سیستم چرخ‌ها نیز محافظت می‌کند. در کنار تمام نقش‌های حفاظتی گلگیر، این بخش از بدنه را می‌توان مؤثر در خصوصیات آیرودینامیکی آن نیز دانست. به‌این ترتیب گلگیر به حرکت موتورسیکلت در برابر باد نیز کمک می‌کند.
گلگیر موتورسیکلت کجا نصب میشود؟
گفتیم که گلگیر را معمولا در ظاهر با بدنه موتورسیکلت یکپارچه و ادغام‌شده می‌بینیم. اما باید گفت که گلگیر درواقع با بدنه به‌صورت یک‌تکه طراحی نشده و ساخته نمی‌شود. درواقع گلگیر موتورسیکلت نیز مانند سایر اجرای آن به‌صورت جداگانه طراحی و ساخته میشود و سپس روی شاسی با اتصالات مخصوص پرچ شده و نصب می‌گردد. البته فرایند ساخت و طراحی گلگیر پیشتر به‌صورت یکپارچه با بدنه صورت می‌گرفت. اما برخی مقاوم‌سازی‌ها در بخش گلگیر، طراحی متفاوت و حجیم‌تر شدن آن و گاها تفاوت ورق به‌کار رفته در ساخت این بخش باعث شده است تا گلگیر موتورسیکلت امروزه معمولا به صورت مجزا طراحی و ساخته شود.
جنس گلگیر موتورسیکلت چیست؟
جنس گلگیر باتوجه به وظیفه حفاظتی آن معمولا از فلزی مستحکم است. استحکام ذکر شده البته با اضافه شدن یک لایه ورق اضافه در پشت آن تقویت میشود. ظاهر گلگیر مانند باقی قسمت‌های بدنه صاف و صیقلی بوده و سعی میشود تا همرنگ بدنه باشد. گلگیر را در گذشته تنها از ورق فولاد خمیده می‌ساختند اما امروزه به‌منظور کاهش وزن موتورسیکلت گلگیرهای مقاوم اما سبک‌تری نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند. انواع گلگیر موتورسیکلت با توجه به متریال عبارتند از:
- گلگیر آلومینیومی یا آهنی بالعاب استیل مزیت وزن کمتر، ضد زنگ‌بودن و استحکام کافی را دارد.
- گلگیر فایبر گلاس در عین وزن کم، سفت و بسیار مقاوم است.
- گلگیر پلاستیک سنگین وزن کمی ندارد اما در برابر خوردگی و آسیب‌های شیمیایی مقاوم است.
البته استفاده از گلگیرهای فولادی نیز همچنان در موتورسیکلتسازی رواج دارد. چرا که فولاد را می‌توان سفت‌ترین و مقاوم‌ترین متریال قابل‌استفاده در برابر سایش دانست. گلگیرها از نظر موقعیت مکانی دو گروه گلگیر جلو و عقب دارند که شاید در یک موتورسیکلت تفاوت سایز داشته باشند؛ اما از یک جنس هستند.
شلگیر چیست و چه وظایفی دارد؟
شلگیر را تاحدودی می‌توان بخشی از گلگیر یا حتی سیستم چرخ موتورسیکلت دانست. این بخش که زیر گلگیر و پشت لاستیک می‌نشیند، درواقع نوعی آپشن برای موتورسیکلت محسوب میشود. شلگیر در مهار گل و لای و آب جاده به گلگیر کمک کرده و مانع از پاشیدن آن‌ها به بخش‌های داخلی بدنه میشود. درواقع در جاده‌های خیس، در روزهای بارانی، قطعا بخشی از آب روی جاده و گل و لای توسط چرخ‌ها به بخش داخلی بدنه پاشیده می‌شوند. وظیفه شلگیر ممانعت از این اتفاق است. شلگیر همچنین در جاده‌های خشک و قدیمی یا خاکی مانع از برخورد قطعات ریز سنگ‌ریزه و موارد مشابه به بدنه میشود. این امر از سوراخ شدن و هرگونه آسیب دیگر به بدنه به دلیل حرکت در جاده‌های خاکی و قدیمی پیشگیری می‌نماید.
محل نصب شلگیر کجاست؟
شلگیر معمولا روی موتورسیکلتهای عادی نصب نمی‌شود و به‌عنوان یک آپشن ارائه می‌گردد. گاهی راننده‌ها خود اقدام به نصب شلگیر می‌کنند. این قطعه که پشت لاستیک و زیر گلگیر قرار دارد توسط پیچ و مهره و خارهای روی آن به بدنه وصل میشود. شلگیرهای چرخ جلو معمولا کوچکتر از شلگیر عقب هستند. همچنین شلگیر را شیاردار طراحی می‌کنند تا مانع از تردد هوای زیر انجین نشود. این هوا که به خنک شدن موتور کمک شایانی می‌کند، از زیر گلگیرها و بین شیارهای باریک شلگیرها خارج میشود.
جنس شلگیر از چیست؟
شلگیر که به‌صورت یک قطعا کاملا مجزا از بدنه زیر گلگیر نصب میشود، برخلاف آن از جنس پلاستیک است. اما برای ایجاد مقاومت لازم در این قطعه، آن را از پلاستیک فشرده می‌سازند. در واقع شلگیرها از پلی پروپیلن با مقداری نرم‌کننده مانند پلی اتیلن سبک خطی ساخته می‌شوند تا ضمن مقاومت کافی، از انعطاف لازم نیز برخوردار باشند. شلگیر را برای هر موتورسیکلت در ابعاد و فرم متناسب با بدنه، گلگیر و چرخ آن می‌سازند. بنابراین شلگیر یک موتورسیکلت قابل نصب بر روی موتورسیکلتیی دیگر نیست. شلگیر با توجه به محل نصب، باید مقاومت لازم در برابر حرارت را نیز داشته باشد و البته در کنار نقطه ذوب بالا، استحکام کافی در مقابل سرما و یخبندان را نیز از خود نشان دهد. بنابراین شلگیر باید ضربه‌پذیر، دارای نقطه ذوب بالا و مقاوم دربرابر سرما باشد تا اگر روغن داغ، ضد یخ یا اسید باتری روی آن ریخت، دچار آسیب نشود.
سخن آخر
در این مطلب با گلگیر و شلگیر و نقش هرکدام در موتورسیکلت آشنا شدیم. حال دوست داریم از شما بشنویم. برای موتورسیکلتیتان شلگیر تهیه کرده‌اید؟ فکر می‌کنید شلگیر برای موتورسیکلت ضروری است یا نه؟ لطفا دیدگاهتان را برایمان بنویسید تا با هم در این‌باره بحث کنیم.
منبع: باشگاه موتور سواران ایران
