نشانگر میزان سوخت یا آمپر بنزین موتورسیکلت یکی از پرکاربردترین اجزای موتورسیکلت برای رانندگان است که در این مقاله به بررسی نحوه‌ی عملکرد آن می‌پردازیم. رانندگی در حالتی که نشانگر سوخت (گِیج بنزین) روی حالت خالی قرار دارد پرتنش و اضطراب‌آور است، اما اگر شما هم از آن دسته رانندگان علاقه مندان به مقالات باشگاه موتور سواران ایران هستید که می‌خواهید بدانید چه مسافتی را می‌توان در این حالت پیمود، تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید.
نشانگر سوخت از آن دسته تجهیزاتی است که از دقت کافی برخوردار نیست. اگرچه این ایراد تا حدودی به سود راننده و موتورسیکلت است، اما باعث می‌شود در طول سال مراجعه‌ی بیشتری به جایگاه‌های سوخت‌گیری داشته باشید و در نتیجه زمان و هزینه‌ی بالاتری صرف می‌شود. بدنامی این نشانگرها از زمانی آغاز شد که راننده‌ها دریافتند زمانی که این نشانگر وضعیت باک خالی را نشان می‌دهد، همچنان موتورسیکلت مسافت قابل توجهی را می‌پیماید. برای درک این وضعیت و اطلاع از دلیل آن باید با ساختمان و اجزای تشکیل‌دهنده‌ی نشانگر سوخت آشنا شویم. به‌طور ساده، نشانگر سوخت از دو بخش فرستنده و نشانگر تشکیل شده است که در ادامه به تفصیل هر یک از این اجزا را مورد بررسی قرار می‌دهیم.
فرستنده
فرستنده درون باک موتورسیکلت قرار دارد. اصلی‌ترین بخش فرستنده یک شناور است که معمولا از جنس فوم ساخته می‌شود. این شناور به یک میله‌ی نازک فلزی متصل بوده که انتهای آن به یک مقاومت متغیر آویزان است. مقاومت متغیر وسیله‌ای الکتریکی است که با ایجاد مقاومت در مسیر جریان میزان آن را تنظیم می‌کند. هر چه میزان مقاومت بیشتر باشد، جریان الکتریکی کمتری عبور می‌کند. مقاومت متغیر تعبیه‌شده در باک موتورسیکلت از یک ورق نازک پوشیده شده با مواد مقاومت‌زا تشکیل شده که یک سر آن به میله‌ی شناور و سر دیگر آن به نشانگر وضعیت سوخت متصل است. با بالا و پایین رفتن سطح سوخت در باک میله‌ی شناور روی مقاومت جابه‌جا شده و در نتیجه میزان مقاومت تغییر می‌کند. در تغییر میزان مقاومت سبب تغییر میزان جریان الکتریکی ارسالی به نشانگر خواهد شد و در نهایت راننده متوجه جابه‌جایی نشانگر سوخت روی صفحه‌ی کیلومتر شمار می‌شود.
دقت پایین این مکانیزم با توجه به ساختار آن کاملا مشخص است. به دلیل همین ساختار است که نشانگر سوخت موتورسیکلت پس از سوخت‌گیری با طی مسافتی نسبتا طولانی همچنان وضعیت باک پر را نشان می‌دهد. با پر شدن باک شناور به سمت بالا حرکت می‌کند اما با سوخت‌گیری کامل، در سوخت غرق می‌شود و در نتیجه کمترین مقاومت ایجاد می‌شود. به همین دلیل برای جابه‌جا شدن نشانگر سوخت شناور باید ابتدا از حالت غرق‌شدگی خارج شده و سطح سوخت به‌قدری پایین بیاید که سبب جابه‌جایی شناور به سمت پایین شود. به همین دلیل است که با پر کردن کامل باک مدت زمان زیادی نشانگر سوخت حالت پر بودن باک را نشان می‌دهد.
وضعیتی مشابه در حالت خالی شدن باک اتفاق می‌افتد. شناور سوخت هرگز به کف باک نمی‌چسبد و همیشه فاصله‌ای اندک میان کف باک و شناور باقی می‌ماند که این امر وضعیت نشانگر باک خالی و پیمایش مسافتی نسبتا طولانی تا خاموش شدن موتورسیکلت را توضیح می‌دهد. از سوی دیگر، یکی دیگر از عوامل کم‌دقتی این مکانیزم شکل ظاهری باک سوخت است. باک سوخت در موتورسیکلتهای امروزی از جنس پلاستیک ساخته می‌شود و طوری قالب‌ریزی می‌شوند که بتوان آن‌ها را در فضاهای بسیار محدود جا داد. گاهی باک‌ها طوری طراحی می‌شوند که اطراف اجزای دیگر موتورسیکلت نظیر فریم و بدنه قرار بگیرند. به همین دلیل هنگامی‌که نشانگر سوخت وضعیت نیمه را نشان می‌دهد، ممکن است میزان حقیقی سوخت موجود در باک کمی بیشتر یا کمتر از نصف حجم باک باشد.
نشانگر
نشانگر هم درست مانند فرستنده وسیله‌ی ساده‌ای است. مقاومت متغیر مورد بحث در بخش قبلی دور یک ورق نازک از جنس بی‌متال پیچیده شده یا در مجاورت آن قرار دارد. جریان عبوری از فرستنده و مقاومت متغیر در نهایت به این ورق بی‌متال می‌رسد که یک سوی آن به مقاومت متغیر و سوی دیگر آن به عقربه‌ی نشانگر بنزین متصل است. ورق بی‌متال از اتصال دو فلز غیرهم‌جنس ساخته می‌شود که هر یک ضریب انبساط حرارتی متفاوتی دارند. با افزایش میزان مقاومت در مسیر جریان، حرارت ناشی از جریان کاهش یافته؛ در نتیجه ورق بی‌متال خنک می‌شود. با خنک شدن بی‌متال به دلیل اختلاف ضریب انبساط حرارتی این ورق از حالت خمیده خارج شده و با صاف شدن آن نشانگر سوخت از «حالت باک» پر به سمت حالت «باک خالی» حرکت می‌کند.
با گرم شدن ورق بی‌متال و به دلیل اختلاف ضریب انبساط حرارتی، این ورق به یک سمتی که ورق با ضریب انبساط پایین‌تر قرار دارد، انحنا پیدا می‌کند. این جابه‌جایی اندک فیزیکی می‌تواند نشانگر سوخت را به حرکت درآورد که یکی از کاربردهای نبوغ‌آمیز این وسیله‌ی ساده است.
نشانگرهای سوخت مجهز به ریزپردازنده
در بعضی از موتورسیکلتهای مدرن به‌جای ارسال مستقیم جریان به سمت ورق بی‌متال و نشانگر سوخت، این جریان به یک ریزپردازنده منتقل می‌شود تا پس از پردازش نشانگر سوخت با دقت بالاتری میزان سوخت موجود در باک را نمایش دهد. ریزپردازنده‌ی تعبیه‌شده در این موتورسیکلتها با دریافت میزان جریان ارسالی از فرستنده و مقایسه‌ی آن با مقادیر از پیش تعیین‌شده در نهایت یک سیگنال به ریزپردازنده‌ی دیگری که در داشبورد قرار دارد، ارسال می‌کند و سبب تغییر وضعیت نشانگر سوخت می‌شود.
استفاده از ریزپردازنده جهت رفع خطای معمول میزان سوخت حقیقی در باک و نشانگر سوخت توانسته تا حد زیادی مفید واقع شود. این ریزپردازنده با مقایسه‌ی موقعیت شناور (از طریق میزان جریان الکتریکی) با یک منحنی کالیبراسیون که بر اساس موقعیت شناور و حجم سوخت باقی‌مانده در باک رسم شده، خطای رایج را کاهش می‌دهد. در این سیستم‌ها یک چراغ هشدار را در حالتی که سطح سوخت از حد معینی پایین‌تر رود، روشن می‌کند.
مشکل دیگر در اندازه‌گیری دقیق میزان سوخت موجود در باک زمانی نمایان می‌شود که موتورسیکلت در شیب یا پیچ در حرکت باشد. در این حالت سوخت به یک سو درون باک حرکت خواهد کرد و می‌تواند سبب تغییر وضعیت شناور شود و در نتیجه نمایشگر سوخت با خطای زیادی سطح سوخت را نشان می‌دهد. برای حل این مشکل، موتورسیکلتهای مجهز به ریزپردازنده تاحدودی قادر به اصلاح این خطا هستند. برای این منظور ریزپردازنده به‌جای واکنش لحظه‌ای به تغییرات موقعیت شناور میانگینی از موقعیت‌های شناور را در طول بازه‌ی زمانی خاصی محاسبه می‌کند.
منبع: باشگاه موتور سواران ایران
سلام من موتور سیکلت کویر ۱۲۵ مدل ۴۰۲ دارم ۵۰۰ کیلومتر بیشتر کارنکرده آمپر بنزین آنالوگ هست ودائم روی خالی نشون میده مشکل از چیه؟
شناور را بررسی کنید
ممنون میشم اگه راهنمایی کنید
سلا م کویر اس تو دارم تا سوییچ را باز میکنم امپر بنزین میاد و میره و موقع روشن شدن موتور کلا در صفحه محو میشه علت خرابی از کدوم قسمته؟؟
باتری موتور ضعیف شده است و یا اتصالی در بخشی باعث جریان کشیدگی می شود
سلام و درود کویر اس تو ۱۵۰ داریم امپر بنزینش مثلا اولش سه تا خط هستش چند ثانیه بعد میشه دوتا بعد چشمک زن میشه باز ک روشن خاموش میکنیم یه چند دقیقه ثابت بمونه همون سه خط رو‌نشون میده کلا بین دو سه تا خط همیشه پرش داره دلیلشو محبت میکنید بفرمایید
شناور باک خراب است
سلام من یه موتور کویر رادیسون دارم مدل ۱۴۰۰وقتی بنزین تمام میشه نشانگر نشان نمیده کت خالی شده باک که خالی بشه باز نشانگر پر نشان میده پیش تعمیر کار که بردم پمپ بنزین باز کرد میگه پمپ بنزین سالم.لطفا راهنمایی کنید.ممنون
نقص در شناور وجود دارد
سلام من یه چند وقتی هست هوندا ۲۰۰ کویر گرفتم از همون اول آمپر بنزین خالی نشون میده درحالی باک پره یا نیمه پر کلا هیچی نشون نمیده همیشه نشون میده خالی مشکل از چیش هست ؟
به فروشنده مراجعه نمائید و تقاضای رفع نقص کنید.
سلام سیم امپر از بخ کنده شده از قسمط باک چطور سیم دوباره وسلش کنم ؟
شناور را باز و سیم را متصل کنید
سلام من یه هفتس موتور ۲۰۰ تیزپر طرح بوکسر گرفتم اول ک خریدم باک پر کردم عقربه پایین نمیومد میخواستم بدونم. نشانگر داخل باک خرابه یا نه این موتورا کلا همبنجوریه ممنون میشم راهنمایی کنید
عادی است
موتور 200احسان دارم نشانگر بنزین شکسته موتور وقتی پر بنزین میکنم بعد این ک 2لیتر کم میشه موتور خاموش میشه باید باک رو دوباره پر کنم آیا مشکل از همون نشانگر بنزین است؟؟!
با توجه به توضیحات شما اگر واقعا با کاهش 2 لیتر بنزین موتور خاموش می شود و بایستی باک پر شود تا روشن گردد، شناور درون باک را تعویض کنید
آمپر بینزینم وقتی سویچ باز میکنم میپره باز در حرکت بالا پایین میشه هندا ۲۰۰
سلام خسته نباشی من یک موتور بیکلاج دارم تا دو هفته پیش آمپر بنزینم خوب کار میداد ولی حالا کار نمی دهد
