راهنمای کاپوتاژ موتورسیکلت برای مسافرت به خارج از کشور

موقعیت:

باشگاه موتور سواران ایران

مقالات آموزشی

دانستنی‌های علمی

افرادی که تمایل دارند با موتورسیکلت شخصی به سفرهای خارجی بروند، احتمالا با واژه‌ی کاپوتاژ روبه‌رو خواهند شد. کابوتاژ ( Cabotage ) موتورسیکلت به معنی گرفتن مجوز خروج از کشور برای موتورسیکلت می باشد. این مجوز از طریق اداره کمرگ ایران صادر می شود. افراد زیادی هستند که به دلایل مختلفی چون برنامه‌های کاری یا تفریحی به سفر می‌روند. در بین مسافران، اشخاصی هستند که مسیر زمینی را برای سفر خود انتخاب کرده و ترجیح می‌دهند از موتورسیکلت شخصی برای این کار استفاده کنند. این افراد باید برای رانندگی در خاک کشور دیگر نکاتی را رعایت کنند تا بتوانند بدون مشکل از سفر خود لذت ببرند. در این مطلب می‌خواهیم هر آنچه که باید درباره‌ی کاپوتاژ موتورسیکلت بدانید برای شما بازگو کنیم. پس در ادامه با من حمید حساس همراه باشید تا از جزء به جزء مراحل انجام کاپوتاژ اطلاع کسب نمائید.

مقدمه:

کابوتاژ یا مساحله (به انگلیسی: Cabotage) حمل و نقل کالا یا مسافران از یک نقطه در یک کشور به نقطه ای دیگر در همان کشور در شرایطی که کاربر حمل و نقل از کشور دیگری باشد را مساحله میگویند. در ابتدا مقررات مساحله فقط برای حمل و نقل در امتداد مسیرهای ساحلی، یا بندر به بندر اعمال می شد. اما هم‌اکنون برای هوانوردی، خطوط ریلی و حمل و نقل جاده ای نیز استفاده می‌شود.

طبق مفاد قانون عبارت از: حمل کالا از یک نقطه به نقطه دیگر کشور از راه دریا یا رودخانه‌های مرزی است و کالائی که از لحاظ نزدیکی راه یا رعایت صرفه تجارتی از یک نقطه به نقطه دیگر کشور با گذر از خاک کشور خارج حمل شود نیز مشمول مقررات مساحله می‌شود و در این موارد هر گاه کالای مساحله‌ای با وسایل نقلیه داخلی حمل شود وسیله نقلیه نیز تابع تشریفات کالای مساحله‌ای خواهد بود. اصطلاحا پروانه خروج موقت وسیله نقلیه را نیز مساحله گویند.

کران بری، کابوتاژ یا مساحله رویه ای است که کالای داخلی از یک گمرک مرزی به گمرک مرزی دیگری در قلمرو گمرکی از راه دریا یا رودخانه مرزی حمل می‌شود. در این مورد مساحله در واقع گرفتن اجازه از گمرک برای خروج موتورسیکلت یا خودرو از کشور است. این مجوز یکساله صادر می‌شود و به‌صورت خود به خود باطل نمی‌شود و حتما قبل از یکسال باید به گمرک مراجعه کنید و مساحله را باطل کنید و در غیر اینصورت جریمه سنگینی خواهید داشت.

برای گرفتن برگه مساحله باید به یکی از شعب گمرک مراجعه نمایید. بهتر است موتورسیکلت خود را همراه داشته باشید زیرا برخی موتورسیکلت های گران قیمت و ‌لوکس و نیز موتورسیکلت های قدیمی توسط کارشناس گمرک مورد بازدید قرار می‌گیرند.

پس از ورود به گمرک به قسمت بیجک می‌روید و مدارک موتورسیکلت که شامل کارت سبز، سند کارخانه و‌ کارت موتور بعلاوه کارت ملی است را به کارشناس مربوطه می‌دهید. سپس آنها شما را به کارشناس بعدی ارجاع می‌دهند. کل فرآیند بیشتر از یک ساعت طول نمی‌کشد و در نهایت به شما یک برگه می‌دهند که برگه مساحله نام دارد. برگه مساحله به نام مالک موتورسیکلت و ‌شخصی که موتورسیکلت را از مرز خارج می‌کند صادر می‌شود.

حتما برای خیلی ها این سوال پیش میاد که چه جوری می تونیم با موتور سیکلت به خارج ایران سفر کنیم. برای این کار شما باید سه کار مهم رو انجام بدید.

1. کابوتاژ وسیله نقلیه (گرفتن مجوز خروج از کشور) 

2. دریافت گواهینامه بین اللملی و ترجمه گواهی نامه

3. گرفتن پلاک ترانزیت

نحوه دریافت کابوتاژ چگونه است؟

کافی است با در دست داشتن مدارک ذکر‌ شده به سراغ یکی از ادارات گمرک رفته و برگه کابوتاژ خود را دریافت کنید. اگه در شهرهای کوچیک زندگی میکنید می توانید به مراکز استانها مراجعه کنید. اصولاً شهرهای مرزی خیلی راحت تر هست چون کابوتاژ رو خیلی انجام دادن و کارشون رو بلد هستند، مثلاً دوست من که ساکن بوشهر هست خیلی اذیت شده بود.

«من خودم ساکن شیراز هستم ولی تو تبریز کابوتاژ انجام دادم، شرایط برای کابوتاژ موتور همه جا یکسان هست حالا شاید در بعضی شهرها یکم فرق داشته باشه»

بعد از مراجعه به اداره گمرک، باید مراحل زیر رو دنبال کنید…

مدارک موردنیاز برای کاپوتاژ موتورسیکلت

مدارک موردنیاز برای تهیه کابوتاژ موتورسیکلت شخصی به شرح زیر است:

• شناسنامه مالکیت وسیله نقلیه ( برگ سبز رنگ )
• سند و فاکتور فروش موتورسیکلت ( سند کارخانه )
• کارت موتورسیکلت
• اصل گواهینامه رانندگی معتبر جمهوری اسلامی ایران با اعتبار حداقل یک ماه و سه روز برای گواهینامه بین المللی رانندگی یک ساله و اعتبار حداقل سه سال برای دریافت گواهینامه رانندگی بین المللی سه ساله
• بیمه نامه (ایرانی)
• گواهینامه بین المللی قبلی (در صورت معتبر بودن)
• پاسپورت و کپی صفحه اول آن ( با حداقل شش ماه تاریخ انقضا )
• عکس سه در چهار برای گواهی نامه بین المللی ( ۴ عدد )
• بردن خود موتورسیکلت به گمرگ (الزامی)

مراحل دریافت کابوتاژ چیست ؟

مرحله اول : احراز هویت: تو این قسمت مدارک شما بررسی اولیه میشه پس وقتی که  به یکی از ادارات گمرک در سراسر کشور با در دست داشتن مدارک ذکر شده مراجعه کردید و برگه کابوتاژ خود را دریافت نمائید. باید منتظر بشید با مراحل احراز هویت شما توسط کارمندان انجام بشه و حدود 20 دقیقه باید منتظر بمونید. این مرحله نیاز به هزینه ندارد و رایگان است. مراقب باشین که فریف افرادی که به اسم وکیل براتون این کار انجام میدیم نخورید.

دریافت کد EPL

مرحله دوم تو این قسمت یه کد به شما میدن به اسم EPL که مختص موتور شما هست این قسمت هم هزینه ندارد.

اخذ شماره کوتاژ

مرحله سوم: با مراجعه به این قسمت شما باید یه فرم اظهار نامه پر کنید که من می‌خوام موتورم رو از کشور خارج کنم، بعد از پر کردن فرم مبلغ حدود ۲۰.۰۰۰ هزار تومان  پرداخت می کنید و شماره کوتاژ رو‌ دریافت میکنید. دقت کنید این مبلغ برای سال ۱۳۹۹ است.

دریافت کد سفر

مرحله چهارم: خوب بعد از دریافت کد EPL و شماره کوتاژ، باید از انتظامات کد سفر رو بگیرید. بعد از دریافت کد سفر می تونید موتورسیکلت رو بیارید داخل محوطه گمرک،تا کارشناس ببینه. این مرحله هم فاقد هزینه است.

کارشناسی

مرحله پنجم: همه مدارکی رو که تا الان گرفتید باید ببرید اتاق کارشناسی و اونجا یک نفر کارشناس با شما میاد تا موتور رو ببینه و شماره موتور و تنه رو با سند و کارت موتور تطبیق بده. این مرحله هم فاقد هزینه است. تبریک میگم شما الان موتورتون رو با ۲۰ هزار تومان کابوتاژ کردید!

برای گرفتن پلاک و گواهی نامه بین‌المللی، همه مدارک و تاییدیه کارشناس رو ببرید به سالن جهانگردی که در داخل محوطه است، اگه گمرکی که شما مراجعه می‌کنید سالن جهانگردی نداره، با مراجعه به آژانس های که پلاک و گواهی نامه بین‌المللی رو میدن می تونید پلاک و گواهی نامه رو بگیرید‌.

گرفتن پلاک و گواهی نامه بین‌المللی

مرحله ششم: پس از اخذ پروانه خروج موقت، از اداره گمرک بایستی به کانون جهانگردی و اتوموبیل رانی کشور برای تهیه موارد زیر مراجعه نمایید.

ارائه تصویر صفحه اول گذرنامه و تکمیل فرم درخواست فارسی و لاتین مدارکی هستند که برای اخذ گواهینامه بین المللی الزامیست.

• پلاک ترانزیت:

متقاضی برای اخذ دفترچه بین المللی باید اصل پروانه خروج موقت، اصل گذرنامه مالک یا راننده مطابق اسامی معرفی شده در پروانه خروج، کارت موتورسیکلت یا شناسنامه مالکیت موتورسیکلت را به همراه داشته باشد و فرم‌های مربوطه را نیز تکمیل کند. پس از اخذ تمامی این مدارک، متقاضی می‌تواند پلاک ترانزیت را دریافت کند.

• دفترچه بین المللی:

دفترچه مالکیت بین المللی حاوی تمامی اطلاعات موتورسیکلت و راننده آن است و هر دفترچه شماره سریال منحصر به فردی دارد.

• کارنه دو پاساژ:

این برگه اجباری نیست ولی برای راحتی در مرز توصیه می شود. برای دریافت پلاک ترانزیت و دفترچه بین المللی متقاضی باید گواهی نامه بین المللی داشته باشید. بنابراین در اولین مرحله متقاضی باید نسبت به اخذ گواهینامه بین المللی اقدام کند. مدت اعتبار گواهی نامه بین المللی یک سال است و غیرقابل تمدید است.

برای تهیه این مدارک بایستی به همراه مدارک مورد نیاز ذکر شده در ابتدای مقاله به ساختمان شماره ۲ کانون جهانگردی و اتومبیل رانی جمهوری اسلامی ایران رفته تا جهت صدور مراحل گفته شده اقدام نمائید.

نکات مهم و و ضروری در حین استفاده از کابوتاژ

در زمان استفاده از کابوتاژ باید حتماً به نکات زیر توجه داشته باشید:

• اگر کابوتاژتان اعتبار دارد و قصد فروش موتورسیکلتتان را دارید، حتماً باید نسبت به ابطال آن اقدام نمایید.
• معمولا برای ورود به محوطه ی گمرک، نیاز است که برگه کابوتاژ را به نگهبان درب ورودی نشان دهید. هر بار که از کشور خارج می شوید، یک مهر خروج و هر بار که وارد کشور می شوید یک مهر ورود در پشت برگه کابوتاژ موتورسیکلت شما ثبت می شود. بعد از خروج از طرف ایران، معمولا در طرف ترکیه نیازی به این برگه نیست و بقیه کارها از طریق کارت بین المللی موتورسیکلت و برگه ی بیمه انجام می شود.
• اگر قبلاً کابوتاژ داشته‌اید و قصد تمدید دارید، نیازی به پرداخت هزینه پلاک و برچسب IR ندارید.
• اگر پرونده و مدارکتان کامل باشد، در کمتر از یک ساعت برگه خود را دریافت خواهید کرد.
• توجه داشته باشید که برخی کشورها نسبت به ورود وسایل نقلیه از یک سالی قبل‌تر اجازه ورود نمی‌دهند و تعدادی دیگر نیز به بیمه‌نامه شخص ثالث شما توجه ویژه‌ای دارند.
• برای انجام تمام مراحل بالا، حضور فرد یا نماینده قانونی او الزامی است.
• مدت اعتبار کابوتاژ یک سال است و اگر کمتر از یک ماه تا تاریخ اعتبار مجوز باقی مانده باشد، موتورسیکلت اجازه خروج از کشور را نخواهد داشت. شما باید قبل از اتمام مدت اعتبار نسبت به تمدید آن اقدام کنید.
• برگه کابوتاژ را حتما باید ابطال کنید و عدم ابطال آن جریمه در پی خواهد داشت. کابوتاژ به خودی خود باطل نمی شود و باید با مراجعه به مراکز گمرک نسبت به ابطال آن اقدام کرد.
• توجه داشته باشید که هیچ الزامی نیست که مرز ورود و خروج، یکی باشد. مثلا شما می توانید از مرز بازرگان خارج شوید و بعد از مسافرتتان از مرز رازی وارد کشور شوید.
• بعد از کابوتاژ موتورسیکلت، وسیله‌ی نقلیه‌ی خود را فقط از مرزهایی می‌توانید خارج کنید که در آن ها گمرک وجود داشته و تشریفات کابوتاژ انجام می‌شود.
• امکان استفاده پلاک ترانزیت بر روی موتورسیکلت دیگر جرم محسوب می شود.
• خروج موتورسیکلتهای بالای ۱۰ سال منوط به اخذ مجوز از سازمان میراث فرهنگی می باشد.
• امکان پلاک کابوتاژ موتورسیکلتهای منطقه آزاد مثل ارس فقط اجازه عبور از مرز ارمنستان و نخجوان را دارند.

نکته ها در مسافرت با موتورسیکلت به آذربایجان

• دولت آذربایجان به موتورسیکلت های ساخت ایران پیش از سال ۲۰۱۰ اجازه ورود نمی دهد ولی محدودیتی برای دیگر موتورسیکلتها وجود ندارد. اگر می خواهید با موتورسیکلت شخصی یه آذربایجان بروید به این نکته توجه داشته باشید.
• دولت آذربایجان فقط گواهینامه های سه ساله را قبول می کند.

نکته ها در مسافرت با موتورسیکلت به ترکیه

• برخی کشورها مانند ترکیه نسبت به مدل، سال ساخت و نوع موتورسیکلت سخت‌گیر نیستند، اما برای برخی کشورها مدل و سال ساخت موتورسیکلت اهمیت دارد.
• دولت ترکیه به موتورسیکلت های بدون بیمه شخص ثالث اجازه ورود نمی دهد. قبل از ورود به ترکیه، نسبت به بیمه شخص ثالث ترکیه اقدام کنید.

مراحل دریافت گواهینامه بین‌المللی و کارت بین‌المللی موتورسیکلت

تنها مرجع رسمی صدور گواهینامه بین‌المللی در ایران کانون جهانگردی و اتومبیل‌رانی کشور است. این کانون در دو غالب گواهینامه یک و سه ساله اقدام به صدور گواهینامه می‌نماید که البته برخی کشورها گواهینامه سه ساله و‌ کشورهای بیشتری گواهینامه یک ساله را قبول ندارند. بنابراین با توجه به مقصد خود به لیستی که بر روی شیشه باجه‌های صدور گواهینامه بین‌المللی چسبانده شده دقت بفرمایید و ببینید کشور مورد نظر شما گواهینامه را قبول دارد یا خیر.

مدارک لازم برای گواهینامه بین المللی شامل:

• اصل گواهینامه ایرانی با حداقل 1 سال اعتبار
• اصل یا کپی صفحه اول پاسپورت
• دو قطعه عکس ۴×۳

کانون جهانگردی در شهرستان‌ها هم دفتر دارد و ‌در همه دفاتر و نمایندگی‌های آن گواهینامه بین‌المللی و کارت بین‌المللی موتورسیکلت بصورت فوری صادر می‌شود. برای کارت بین‌المللی موتورسیکلت باید مدارک موتورسیکلت بعلاوه برگه کاپوتاژ را به دفتر صدور مدارک ارائه بدهید.

آدرس دفاتر ارائه خدمات گواهینامه بین المللی را میتوانید با مراجعه با سایت کانون جهانگردی و اتوموبیل رانی به آدرس taci.ir پیدا نمائید.

هذینه صدور گواهینامه بین المللی موتورسیکلت

جهت دریافت گواهینامه بین اللملی موتورسیکلت یا موتورسیکلت می بایستی دارای حداقل یکی از گواهینامه های پایه دو یا یک باشید. گواهینامه شما باید حداقل دارای یک سال اعتبار باشد و متناسب به درخواست و اعتبار گواهینامه شما به دفاتر کانون جهانگردی گواهینامه بین المللی موتورسیکلت برای شما با دریافت هزینه به شرح زیر صادر میگردد.

هزینه‌های زیر از سوی کانون جهانگردی و اتومبیل رانی تا انتهای سال ۱۳۹۹ , ۱۴۰۰ تعیین‌ شده و در سراسر کشور یکسان است:

کشورهای معتبر و پذیرنده کابوتاژ ایران

بر مبنای کنوانسیون سال ۱۹۴۹ که بیشتر کشورهای جهان عضو آن هستند، این کشورها پذیرفته‌اند که به سازمان‌های صادرکننده گواهی‌نامه و مجوز کشورهای عضو، اجازه ورود ماشین‌های شخصی‌ شان را به کشور خود بدهند.