آموزش نحوه تعویض کاسه نمد شافت تعویض دنده گیربکس در موتورسیکلت

روغن ریزی موتورسیکلت از آن دسته مشکلات است که کمتر کسی پیدا می شود که در صورت مواجهه با آن اعصابش خورد نشود! نشت روغن از قسمت های مختلف موتور سیکلت می تواند بسیار آزار دهنده باشد. کما اینکه این نشتی از قسمت انجین موتورسیکلت خارج شود که این یک مشکل جدی و بسیار آزار دهنده میباشد. نشتی روغن موتور از انجین موتور سیکلت در صورتی که به موقع رفع نشود و برطرف نگردد، موجب خرابی سایر قطعات و همچنین به بار آوردن هزینه های بسیار زیاد است که میتواند حتی میتواند منجر به جام نمودن انجین شود. پس در ادامه با من حمید حساس همراه باشید تا با نحوه شناسایی مشکلات کاسه نمد و چگونگی تعویض آن آشنا شوید و به طور کلی در زمینه سرویس و مراقبت از موتورسیکلت خود یک قدم به سمت افزایش مهارت خود گام بردارید.

کاسه نمد یا Radial shaft seal نوعی درزگیر می‌باشد که برای درزبندی شفت دوار و پوسته حاوی سیال استفاده می‌گردد تا از نشت سیال به بیرون از پوسته جلوگیری نماید. در حقیقت «کاسه نمد » قطعه ای متشکل از سه قطعه فنر ، واشر کاسه ای شکل فلزی و نمد فشرده است که مانع نشت سیالات در قطعات مکانیکی میشود اما امروزه هر یک از واشرهای لاستیکی گرد در اندازه‌های مختلف که در دستگاه های مکانیکی مختلف مثل موتور اتومبیل برای پیشگیری از نفوذ روغن به بیرون به کار می‌رود عموماً کاسه‌نمد نامیده می‌شود.

کاسه‌نمد یا همان مجموعه آب بندی معمولاً از جنس تفلون می‌باشد تا از خورندگی اجزای آن جلوگیری کرد.

پیستون کمک‌فنر درون یک محفظه بسته (تیوپ) فلزی که حاوی یک سیال هیدرولیکی (عموماً روغن) است، حرکت می‌نماید. اطراف محل حرکت میله به داخل و خارج محفظه به وسیله یک کاسه‌نمد کاملاً آب‌بندی شده و سیال تحت فشار، امکان خروج از محفظه را دارا نیست. گسیختگی کاسه‌نمد باعث نشتی روغن از کمک‌فنر می‌شود، هر گاه نشتی از کمک فنر دیده شد، زمان تعویض آن است.

هر کاسه نمد دارای سه عدد بر روی خود است که به ترتیب قطر بیرونی، قطر درونی و پهنای کاسه نمد را نشان میدهد.

برای اندازه گیری اندازه کاسه نمد در صورتی که آعداد بر روی آن قابل دیدن نبود باید از ابزاری با نام کولیس استفاده نمود و با کمک آن قزر بیرونی، درونی و پهنای آن را با دقت اندازه گرفتو در اندازه گیری باید بسیار حساس باشید [مثل فامیلی من :) ]. اندازه کاسه نمد را باید تا دو رقم اعشاری بخوانید زیرا هر عدد به نوبه خود بسیار مهم و در صورت توجه به آن به خودی خود  میتوانید باعث عدم کارایی کاسه نمد در زمان بکارگیری آن گردد.

 

دلایل شایع خرابی کاسه نمد در موتورسیکلت

آب بندی موتور سیکلت

بسیاری با تعجب میپرسند:

موتور سیکلت من نو است ولی مدتی بعد از خرید دچار روغن ریزی شد؛

در پاسخ به این دوستان باید عرض کنیم که شما به احتمال بسیار زیاد موتور سیکلتتان را آب بندی نکرده اید. همانطور که در مقاله  نحوه آب بندی موتورسیکلت قبلا اشاره شد، آب بندی موتور سیکلت یک امر کاملا ضروریست، و در صورتی که به درستی انجام نشود به زودی باعث روغن ریزی موتورسیکلت میگررد؛ زیرا در اولین کارکرد انجین موتور سیکلت براده و تراشه های اضافی بسیار ریزی از قطعات درون انجین جدا میشود و در صورتیکه این براده های فلزی از انجین خارج نشوند به راحتی باعث خوردگی واشر ها و کاسه نمد ها شد و آن ها را از بین میبرند. عمل آب بندی موتور سیکلت یک امر ضروری میباشد که شما برای جلوگیری از نشتی روغن و روغن ریزی موتور سیکلت باید انجام دهید.

 

تعویض به موقع روغن موتور سیکلت

روغن موتور سیکلت مهم ترین  مایعی است که در موتور استفاده می شود. روغن باعث میشود که قطعات انجین به راحتی کنار هم کار کنند و مشکلی برایشان بوجود نیاید. اینکه شما روغن موتور سیکلتتان را به موقع تعویض کنید بسیار موضوع حائر اهمیتی است زیرا در صورتی که روغن موتور سیکلت به موقع تعویض نشود عواقب خطرناک و هزینه زایی را بدنبال خواهد داشت.

روغن تازه و سالم از داغ شدن بیش از اندازه انجین موتورسیکلت جلوگیری کرده و از آسیب رسیدن به قطعات جلوگیری میکند. در صورتیکه روغن موتورسیکلت خود را به موقع تعویض نکنید، به قسمتهای زیادی از جمله کاسه نمدها و واشرها آسیب میرسد و خود این باعث روغن ریزی موتورسیکلت شما میگردد. برای توضیحات بیشتر زمان و نحوه تعویض روغن موتورسیکلت را مطالعه کنید

جلوگیری از حرارت بالا

موتورسیکلت همانند سایر وسایل نقلیه نیاز دارد که در مسافتهای طولانی استراحت کرده و قطعات خود را خنک کند. طی کردن مسافتهای طولانی و یا موتور سواری چند ساعته باعث داغ شدن بیش از حد انجین و آسیب رسیدن به واشر ها و کاسه نمدها میشود و همین باعث میشود که شما شاهد لحظه غم انگیز نشت روغن از انجین موتورسیکلت دلبندتان باشید.

حتماً سعی کنید در مسافتها و یا زمانهای طولانی موتورسواری، بعضی وقتها به موتورسیکلتتان، چند دقیقه‌ای استراحت دهید. برای اطلاعات بیشتر مقاله آموزش مسافرت با موتورسیکلت را مطالعه کنید.

 

کارهای غیر معقول!

یک اتفاق اعصاب خرد کن دیگر که برای هر موتور سواری ممکن است پیش بیاید، هرز شدن دسته دنده یا همان هزار خاری آن است!

فرض کنید در جاده با موتورسیکلت خود با سرعت در حال حرکت هستید و پایتان را روی دنده بعدی فشار میدهید، اما در کمال ناباوری میبینید که دسته دنده شما یک دور قمری دور محیط خود میزند و دنده جا نمیرود!

اینجاست که تصمیم میگیرید که به تعمیرگاه بروید و دسته دنده هرز شده خود را تعویض کنید؛ تعمیرکار با نگاهی به قسمت خراب شده، یک حرف غیر منتظره میزند: هزار خاری شما هرز شده نه دسته دنده و باید تعویض شود!

حال مشکل اینجاست که تعویض هزار خاری هزینه بسیار سنگین تری نسبت به تعویض دسته دنده دارد! ناگهان فکری به سرتان میزند، (یه فکر عجیب و غریب که به ذهن هر فردی خطور میکند!).

حالا که انقدر هزینش بالاست خب چه کاریست؛ میروم در جوشکاری و با ۵ هزار تومن دسته دنده را به هزار خاری جوش میدهم!

همین جا است که شما به سمت جوشکاری حرکت کرده و دسته را با جوشهای محکم سر جایش مستقر میکنید و با ضربات محکم پا به آن پی میبرید که حالا حالا ها این دسته دنده دیگر مرا اذیت نمیکند. اما اتفاقی که در پشت صحنه می افتد:

با برخورد الکترود به قسمتی که قرار است جوش بخورد، حرارت بالایی تولید خواهد شد و این حرارت بالا از طریق هزار خاری به کاسه نمد دنده منتقل میشود و کاسه نمد پلاستیکی ذوب شده و در عرض چند دقیقه بعد باز هم شاهد لحظه غمناک روغن ریزی موتورسیکلتتان خواهید بود!!  به همین راحتی باید هزینه های وحشتناکی را بپردازید تا موتور سیکلتتان را به حالت اولیه بازگردانید! پس هیچگاه از این فکر های حاصل از نبوغ مغز به سرتان نزند!

در کل دلایل بسیار دیگری وجود دارد که باعث میشود شما شاهد روغن ریزی موتور سیکلت خود باشید از جمله پوسیدگی واشر ها و کاسه نمد که باید تعویض کنید اما با رعایت موارد فوق نشت روغن موتور سیکلتتان را میتوانید به حداقل خود برسانید.

 

مراحل تعویض کاسه نمد

برای تعویض کاسه نمد شافت دنده یا همان هزار خواری گیربکس بایستی ابتدا قدام به باز نمودن اهر پدال تعویض دنده نمادید. ابتدا قبل از هر اقدامی با یک دستمال کلیه ناحیه پدال و شافت و کاسه نمد را تمیز نمائید تا از هر گونه از آلودگی تمیز باشد زیرا هر گونه آلودگی میتواند باعث آسیب به کاسه نمد جدید گردد. همچنین آلودگی از روغن باعث عدم مشاهده ایرادات احتمالی خواهد شد. 

اکنون باید اقدام به باز نمودن پیچ نمائید برای این منظور بهتر است از یک آچار بکس کوچک استفاده نمائید تا بتوانید به راحتی پیچ اتصال پدار را باز کنید.

 

پس از باز نمودن پیچ برای بیرون آوردن پدال نیاز است تا گپ پدال را کمی آزاد نمائید تا پدال از روی شافت آزاد و بیرون بیاید. برای آزاد سازی باید با استفاده از یک پیچ گوشتی دو پخ گپ پدار را از هم باز نمائید.

 

قبل از آنکه کاسه نمد جدید را در محل خود قرار دهید میبایستی با یک دستمال تمیز محل قرا گیری کاسه نمد و همچنین شافت دنده را به طور دقیق تمیز نمائید.

اکنون باید به کمک یک ابزاری کاسه نمد معیوب را از جای خود خارج نمائید. بهترین وسیله برای خارج نمودن کاسه نمدهایی با موقعیت مشابه با کاسه نمد شافت دنده استفاده از یک قیچ خیاطی است. زیرا که نوک تیز قیچی با نفوذ به درون کاسه نمد قدیمی میتواند به سادی باعث کمک به خروج آن از محل خود شود. توجه داشته باشد خروج کاسه نمد با کمک پیچ گوشتی هم امکان پذیر است اما استفاده از پیچ گوشتی میتواند باعث آسیب به محل قرار گیری کاسه نمد شود و دیگر نمیتوان جلوی نشت روغن را به سادگی گرفت.

 

پس از خارج نمودن کاسه نمد از محل خود،  محل قرار گیری کاسه نمد را با کمی تینر شست و شو دهید تا عاری از هر گونه چربی و ذرات گردد.

کاسه نمد معیوب را به خوبی تمیز کنیدو سپس آن را با دقت بررسی کنید و به دنبال ایراد آن باشید تا دلیل نقص آن را پیدا کنید. در برخی موارد ایراد کاسه نمد میتواند بی کیفیت آن یا ایرادات فیزیکی آن باشد. این ایراد فیزیکی میتواد از محل قرار گیری کاسه نمد هم باشد. به تصویر زیر توجه کنید.

 

کاسه نمد تعویض شده توسط ما دارای زدگی در بخش پهنای خود بود که با بررسی دقیق متوجه شدیم وجود پلیسه فلزی در لبه محل قرارگیری کاسه نمد باعث آسیب به کاسه نمد شده است. 

 

همیشه دقت کنید کاسه نمد جدید با کاسه نمد قدیمی در یک سایز و با بالاترین کیفیت ممکن باشند.

 

اکنون کاسه نمد جدید را به آرامی و با دقت بسیار بالا و تراز و با یک نیروی ثابت همه جانبه به سطح آن بر روی شافت قرار داده و آن را به آرامی بر روی شافت به جلو ببرید.

 

برای جا زدن کاسه نمد در محل خود با استفاده از یک سنبه سر تخت یا یک رابط بکس به صورت ضربه دری به کاسه نمد با دقت و آرامی فشار وارد نمایید تا به شکل صحیح در محل خود قرار بگیرد.

 

پس از جا زدن کاسه نمد آن را بخ خوبی بررسی کنید که به شکل صحیح و کامل در محل خود قرار گرفته باشد.

 

اکنون میتوانید اهرم پدال تعویض دنده را بر سر جای خود قرار داده و پیچ اهرم را با دقت زیاد سفت کنید. هر گونه فشار اشتباه باعث بریدن پیچ و هرز شدن آن خواهد شد.

---

منبع: باشگاه موتور سواران ایران

---

ادامه نظرات